به نقل از «فارس»

سیری در زندگینامه سیاسی و اجتماعی آیت‌الله محمدصادق کرباسچی

تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۹۰۵۳۱

به گزارش خبرگزاری فارس از تهران، آیت‌الله محمدصادق کرباسچی در سال ۱۲۹۱ در تهران به دنیا آمد و از سال ۱۳۲۷ در قم و در مدرسه فیضیه ساکن شد و پس از پایان تحصیل مدارج عالی علوم دینی به عنوان یکی از مدرسان فقه و اصول در حوزه علمیه مطرح شد. وی همگام با نهضت امام خمینی از اهداف سیاسی امام پشتیبانی کرد و در اسناد ساواک به عنوان اخلالگر، ماجراجو و طرفدار امام‌خمینی مطرح شد تا این که به اتهام "تحریک طلاب" در سال ۱۳۵۲ سه سال به نرمانشیر کرمان تبعید شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این نوشتار به صورت اجمالی به ابعاد مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی وی پرداخته شده است:

زندگینامه و حیات علمی

محمدصادق کرباسچی معروف به «تهرانی»، در سال ۱۲۹۱ در شهر تهران به دنیا آمد. اجدادش از تجار بزرگ تبریز بودند که در دوره‌ قاجار به تهران عزیمت کرده و در این شهر ساکن و از بزرگان بازار تهران شده بودند. پدر او ابوالقاسم کرباسچی از بازاریان خوشنام و متدین تهران بود. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های زادگاهش فراگرفت و سپس به مدرسه‌ محمدیه‌ تهران رفت و به تحصیل دروس دینی روی آورد و بخشی از مقدمات دروس دینی را در آن مدرسه آموخت.

سپس به بازار تهران رفت و به کسب و کار مشغول شد. در پانزده سالگی دوباره به تحصیل دروس دینی روی آورد و به این منظور مجدداً وارد مدرسه‌ محمدیه‌ تهران شد. مدتی بعد به مدرسه‌ مروی تهران رفت و مقدمات دروس دینی را در آن حوزه‌ علمیه، نزد شیخ علی صمدی رشتی فراگرفت. مدتی هم در درس ملامحسن از مدرسان آن حوزه حاضر شد. سپس جهت تکمیل تحصیلات دینی به حوزه‌ علمیه‌ مشهد مقدس رفت و ادبیات را در آن حوزه نزد شیخ حبیب‌الله گلپایگانی آموخت.

در ۱۳۱۲ ش به قم رفت و وارد حوزه‌ علمیه‌ جدیدالتأسیس آن شهر شد و به تکمیل تحصیلات دینی پرداخت. در آن حوزه‌ علمیه، ابتدا در درس سطح آقا سیدحسن فاضل حاضر شد و مدتی هم از درس سطح میرزا محمدعلی ادیب بهره‌مند شد. سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی حاضر شد. پس از فوت آن مرجع، از درس خارج فقه و اصول آیات عظام: خوانساری، صدر و حجت بهره‌ برد و در اخلاق از مریدان آیت‌الله «میرزا جواد آقای ملکی» و حاج شیخ «عباس تهرانی» بود.

فعالیت در نهضت اسلامی

او در بدو ورود به حوزه‌ علمیه‌ قم، با امام خمینی آشنا شد. در آن روزها، امام با وجود آنکه سی سال بیشتر نداشتند، اخلاق تدریس می‌کردند. با شروع نهضت ۱۵ خرداد، وی به جمع یاران امام خمینی پیوست و از اصحاب بیت ایشان بود. در حادثه‌ قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲ در قم بود و در قیام مردم مشارکت داشت. او پس از تبعید امام خمینی همچنان در بیت ایشان به فعالیت‌های خود ادامه داد. در ۱۳۴۷ ش امام خمینی با صدور حکمی ایشان را به وکالت خود منصوب کردند و وی را مجاز اخذ مطلق وجوه شرعیه از قبیل سهم مبارک امام(ع) و سهم سادات عظام و سایر وجوه نمودند و قید کردند که مؤمنان اگر می‌خواهند به امام وجوه برسانند، به ایشان تسلیم کنند که مورد قبول است و هر کدام قبض امام را بخواهند، پس از ایصال به ایشان و اطلاع امام قبض رسید دریافت می‌کردند. همچنین امام در همان حکم، اعلام کردند که ایشان وکیل هستند در دست‌گردان نمودن وجوه شرعیه و امهال به مقدار صلاح، و اخذ وجوه و ایصال به امام و نیز هر کس به امام بدهکاری داشت، مجاز بود به ایشان بپردازد و مورد قبول بود.

امام همچنین در نامه‌هایی به یاران خود بر آنان تأکید می‌کرد که از طریق وی اقدام به پرداخت سهم امام نمایند. در یکی از نامه‌ها آمده بود: «مواردی که برای شما حساب دقیقاً معلوم نیست و محتاج به گذشت مدتی است، آنچه یقیناً ربح دادید تخمیس کنید و مورد شک را مجازید تعویق بیندازید تا حساب روشن شود. سهم سادات را همان نحو که اجازه گرفته‌اید، مجازید. در سهم مبارک امام(ع)، به غیر وکیل اینجانب، جناب آقای حاج شیخ محمدصادق تهرانی، به کسی دیگر نپردازید، مورد قبول نیست.»

حساسیت رژیم نسبت آیت‌الله کرباسچی

 به خاطر این اعتمادی که امام به او داشت، همواره تحت نظر مأموران رژیم بود. در اثر تداوم این اقدامات و رتق و فتق امور مالی امام، در قم در فهرست وعاظ و روحانیون طرفدار امام خمینی قرار گرفته بود. در سال ۱۳۵۲ ش به خاطر این‌گونه فعالیت‌ها و نیز تحریک طلاب علوم دینی و متعصبین مذهبی از طرف ساواک به عنوان یکی از روحانیون و عناصر اخلالگر و ناراحت شهر قم معرفی شد و براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهر قم، به مدت سه سال به تبعید در شهر نرماشیر کرمان محکوم شد.

پس از آن یاران امام خمینی و کسانی که مقلد امام بودند تصمیم گرفتند تا نماینده‌ امام خمینی(ره) مخفی فعالیت نماید. او در مدت تبعید نیز همچنان به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه می‌داد تا اینکه یک سال بعد براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی قم، تبعیدگاه او از نرماشیر کرمان به شهر فومن استان گیلان تغییر یافت. دو سال از مدت محکومیت او گذشته بود که مورد عفو قرار گرفت و به قم بازگشت.

پس از تبعید آیت‌الله پسندیده به اصفهان، به عنوان تنها وکیل مالی امام در قم مطرح شد و در بیت امام خمینی در قم جلوس کرد و امور مالی و اخذ وجوهات را عهده‌دار گردیده است. در این زمینه در گزارش ساواک آمده است:«از وقتی که مرتضی پسندیده تبعید شده بجای او شیخ محمدصادق کرباسچی تهرانی در منزل خمینی جلوس کرده و امور مالی و اخذ وجوهات را عهده دار گردیده است و بهتر و بیشتر از پسندیده مشغول فعالیت و گرفتن سهم امام است. مفاد گزارش صحیح است چند روزی است که شیخ محمد صادق کرباسچی مرتب روزها به منزل خمینی رفته و امور مالی وی را از نظر گرفتن وجوهات و صرف آن در موارد لازم اداره می‌کند زیرا همانطور که قبلاً هم بعرض رسیده نامبرده نیز یکی از وکلای تام الاختیار خمینی می‌باشد... شیخ محمدصادق کرباسچی یکی از روحانیون مورد اعتماد [امام]خمینی است که قبلاً نیز در اخذ وجوهات شرعی فعالیت هائی داشته است. و به همین سبب به مّدت سه سال بتبعید محکوم گردیده بوده است.» 

به خاطر این فعالیت‌ها، در همان سال براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهر قم، به سه سال اقامت اجباری در شهر انارک یزد محکوم شد. او ابتدا تعهد داد که از دخالت در امور بیت امام خمینی خودداری کند، ولی مدتی بعد با این استدلال که از طرف امام خمینی مجاز به دریافت این‌گونه وجوه هستم، شرعاً نمی‌توانم قبول نکنم. به همین خاطر ساواک نتوانست اقدامی در ممانعت او از دریافت وجوه شرعی بنماید. او تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی نماینده‌ تام‌الاختیار مالی امام خمینی (ره) در قم بود و در همین رابطه، سال‌ها در منزل خود تحت نظر بود.

رحلت

او پس از بازگشت امام خمینی به وطن نیز به عنوان نماینده‌ ایشان در امور مالی به انجام وظیفه پرداخت و امام بارها این نمایندگی را تأیید کرد. وی مدتی هم تولیت و امامت جماعت مسجد جامع قم و مدرسه‌ رضویه را برعهده داشت. تا اینکه عصر جمعه، ۹ خرداد ۱۳۸۲ در بیمارستان کامکار قم درگذشت. پیکر او پس از تشییع در قم، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

منبع: «فرهنگ رجال روحانی عصر امام خمینی»؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: امام خمینی امام خمینی فعالیت ها دروس دینی امور مالی آیت الله اخذ وجوه آن حوزه سه سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۹۰۵۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عکسی از مادر سیدحسن خمینی در مراسم تشییع پیکر عروس ارشد امام /دختر امام هم آمد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مراسم تشییع مرحوم «معصومه حائری»، همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی (ره)، با حضور اعضای بیت امام خمینی، جمعی از علما، فضلا و روحانیون در قم برگزار شد.

مرحوم معصومه حائری نوه مرحوم حضرت آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره)، موسس حوزه علمیه قم و فرزند مرحوم آیت الله شیخ مرتضی حائری یزدی صبح روز پنجسنبه پس از طی دوره ای بیماری در گذشت. در ادامه تصاویری از این مراسم را مشاهده می‌کنید.

27215

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900226